بلاگ

هدف:

آموزش نکات ایمنی و آشنایی قوانین کارگاه برق

آموزش انواع اتصالات سیم ها به یکدیگر

ابزارهای مورد نیاز:

سیم

انبردست

سیم لخت کن

دمباریک

شرح:

در ابتدا به بررسی نکات ایمنی و واکنش بدن انسان نسبت به جریان الکتریسیته می پردازیم و در ادامه به بررسی انواع اتصالات خواهیم پرداخت:

نکات ایمنی:

1 – با دست خیس یا نمناک به مدارات الکتریکی و سیم های رابط دست نزنید.

2 – به قسمت های فلزی فیوزها، جا لامپ ها، لامپ ها دست نزنید.

3 – سیم های مورد استفاده را چک کنید ومطمئین شوید سیم لختی یا قطعی ندارد.

[vip-members]

4 – در موقع کار کردن با مدار حتما از قطع جریان برق اطمینان حاصل کنید.

5 – زمانی که جریان برق قطع می باشد برای وصل مجددا اطمینان حاصل کنید که کس دیگری با مدار کار نمی کند.

خطرات انرژی برق:

1 – برق گرفتگی : برق گرفتگی اثر سوء روی سیستم بدن انسان دارد.

2 – خطر ایجاد حریق (در صورتی که سیم تحمل جریان را داشته باشد): در اثر عبور جریان از سیم ها و کلیدها حرارت ایجاد شده که این حرارت باید به بیرون انتقال یابد لذا اگر سیم ها و کلیدها به تناسب انتخاب نشوند ، حرارت ایجاد شده باعث آتش گرفتن عایق و آتش سوزی می شود.

مقاومت بدن انسان در مقابل جریان برق:

1 – مقاومت داخلی : که شامل مقاومت اعضا در زیر پوست بدن (اعضای داخلی) می باشد.

2 – مقاومت خارجی : که شامل مقاومت پوست بدن انسان می باشد.

نکته: 

طبق تجربیات به دست آمده : مقاومت بدن انسان در برابر جریان متناوب 1640  Ω است. همچنین مقاومت بدن انسان در برابر جریان مستقیم 4250Ω  است. در نتیجه خطر برق گرفتگی در جریان متناوب بیش تر از جریان دائم (مستقیم) است. به عبارت دیگر هرچه فرکانس بیشتر باشد خطر برق گرفتگی بیش تر است.

جریان مجازی که برای بدن انسان خطرناک نیست (25 mA(= 0.025A می باشد.

نکته:

اگر کف یک دست انسان روی زمین و با نوک انگشت دست دیگرش سیم فاز را لمس کند مقاومت بدنش 16400Ω است.

U = RI ⇒U =16400Ω ×0.025A = 410v

نکته:

اگر شخصی کف یک دستش روی زمین باشد و کف دست دیگرش سیم فاز را لمس کند مقاومت بدنش 2800Ω است.

U = RI ⇒U = 2800Ω ×0.025A = 70v

نکته:

اثر جریان های برق روی بدن انسان با توجه به آزمایش های انجام شده برای فرکانس 50Hz به شرح زیر است:

غیر قابل تشخیص I <1mA

همراه با ناراحتی و قابل تحمل 1mA < I < 5mA

همراه با ناراحتی شدید 5mA < I <12mA

اختلال در سیستم تنفسی I > 30mA

بی نظمی و توقف کامل قلب I > 75mA

نکته:

آستانه از دست دادن کشش عضلات و قدرت رها کردن سیم برق در مردان I =16mA و در زنان 10 mA می باشد.

مقاومت بین دو دست انسان با بدن کاملا خشک 1MΩ و این مقاومت بین دو دست با بدن نمناک 1000 Ω می باشد.

نکته:

در فرکانس مابین 50 تا 60 هرتز جریان برق در تمام بدن به طور یکنواخت تقسیم می شود و در فرکانس های بالای 10 kHz جریان به دلیل اثر پوستی که دارد در قسمت های خارجی بدن برقرار می شود.

نکته:

ولتاژ DC تا 120v ولت برای انسان و تا 60v برای سایر جانداران قابل تحمل می باشد و ولتاژ AC تا v 50-70v برای انسان و سایر جانداران قابل تحمل است.

روش های پیش گیری از برق گرفتگی:

1 – استفاده از سیم اتصال زمین (باید مقاومت زمین کمتر از 3 اهم باشد)

2 – استفاده از عایق بندی دوبل

3 – استفاده از کلیدهای حفاظتی و رله ها

4 – استفاده از سیم ولتاژ پایین

انرژی برق به صورت 3 فازه تولید می شود:

R,S,T or L1 , L2 , L 3  :قرمز رنگ )نحوه نمایش 3 فاز )

نحوه نمایش نول(آبی یا مشکی):N or MP

 نحوه نمایش ولتاژهای خط(380 ولت)  :R − S R −T S −T

 نحوه نمایش ولتاژهای آبی (220 ولت):R − N S − N T − N

احتیاط های ایمنی در کارگاه ها:

1 – هیچ گاه روی مدار برق دار کار نکنید.

2 – قبل از شروع به کار مدار را امتحان کنید.

3 – به قطع بودن کلید اکتفا نکنید چون ممکن است کلید روی سیم نول قرار گرفته باشد.

4 – در صورتی که کلید اصلی (فیوز) از محل کار دور است به هر شکل ممکن اطلاع حاصل نمایید که در طی مدت کار شخص دیگری امکان وصل کردن کلید (فیوز) را ندارد.(مثلا با چسب زدن روی فیوز)

برای حفاظت در برابر جریان زیاد و اتصال کوتاه از فیوز استفاده کنیم که فیوز بر سر راه سیم فاز قرار می گیرد.

فیوز ها دو نوع هستند:

تندکار: برای مصارف روشنایی و خانگی استفاده می شود.

کندکار: برای موتورها استفاده می شود.

انواع سیم ها:

اگر سیم کشی توکار باشد معمولا از سیم های افشان یا لایه لایه استفاده می شود که سایزهای استاندارد سیم ها(سطح مقطع) 4,2.5,1.5,1,0.75,0.5,0.25 می باشد.

اگر سیم کشی روکار باشد از سیم های افشان دو لایه و با سیم های مفتولی با سطح مقطع 1.5,1,0.75,0.5 استفاده می شود.

انواع اتصالات:

1 – اتصال طولی: زمانی که طول سیم مورد استفاده کوتاه باشد از این نوع اتصال استفاده می شود در این اتصال باید دو سیم از یک نوع باشند. برای انجام این اتصال ابتدا لازم است تا روکش دو سیم مورد نظر را از انتهای دو سیم به اندازه 5 سانتی متر برداشته سپس دو سر سیم را به صورت ضربدر روی هم قرار داده و در راستای خودشان به نحوی خم می کنیم که مانند دو چنگ به هم متصل شوند اکنون دو سر سیم را دور خودشان می پیچیم تا مانند دو چنگ به هم متصل شوند. اکنون دو سر سیم را دور خودشان می پیچیم تا مانند دو حلقه به هم متصل شوند . در انتها مکان اتصال سیم را لحیم کاری نموده و با نوار چسب عایق بندی می کنیم.

 

2 – اتصال انشعابی: برای گرفتن یک انشعاب از سیم اصلی از این نوع اتصال استفاده می کنند.در این اتصال نیازی نیست دو سیم از یک نوع باشند .برای انجام این اتصال ابتدا 5 سانتی متر از روکش وسط سیمی که می خواهیم از آن انشعاب بگیریم را برمی داریم .سپس 5 سانتی متر از روکش سیم انشعاب را برداشته با فاصله 0.5 سانتی متر از روکش دو سیم دور سیم اصلی می پیچیم . در انتها مکان دو سیم را لحیم می کنیم و با نوار چسب عایق بندی می کنیم.

3 – اتصال سر به سر : در انتهای مسیرها از این انشعاب استفاده می شود. برای انجام این اتصال ابتدا لازم است تا روکش دو سیم مورد نظر را از انتهای دو سیم به اندازه 5 سانتی متر برداشته و با فاصله 0.5 سانتی متر از روکش،دو سیم را به طور ضربدری روی هم قرار داده و دور هم می پیچیم .سپس انتهای دو سیم را با استفاده از دمباریک روی خودشان خم می کنیم. در انتها اتصال را لحیم کاری نموده و با نوار چسب عایق بندی می کنیم.

 

[/vip-members]